فصل 9 علوم هشتم الکتریسیته
مطالب فصل 9 علوم هشتم با موضوع الکتریسیته مالشی و جاری
فیلم آموزشی فصل 9 علوم هشتم
اگـر بادکنکـی را بـا پارچـه پشمي یـا موهـای خشـک و تمیز سـر مالش دهیم، می تواننـد خرده هـای کاغذ یا مو را به طرف خود جذب کنند . چرا ؟
زيرا بادکنک یا پارچه پشـمی دارای بار الکتریکی شـده اسـت . وقتی جسـمی دارای بار الکتریکی می شود، می تواند اجسام دیگر را جذب کند
چرا وقتـی با پارچه خشـک و تمیز پرزداری صفحه تلویزیـون را تمیز می کنید، پرزهای پارچه به صفحه تلویزیون می چسبند ؟
در اثر مالش پارچه، صفحه تلويزيون داراي بارالكتريكي مي گردد و ذرات پرز پارچه را جذب مي كند
چرا هنگامی که با شـانه پلاسـتیکی موهای خشک و تمیز را شانه می کنید، رشته های مو به دنبال شانه کشیده می شوند ؟
در اثر مالش شانه و مو بارالكتريكي در آنها توليد مي شود كه اين بار از نوع جاذبه است و باعث مي شود مو به دنبال شانه كشيده شود
چرا وقتـی شـانه پلاسـتیکی یـا بادکنـک را بـا موهای خشـک سـر مالش دهید و بعد آن را به باریکه آب نزدیک کنید، باریکه آب به طرف شانه یا بادکنک کشیده می شود ؟
زيرا در بادكنك در اثر تماس با موهاي خشك بارالكتريكي توليد شده كه مي تواند روي باريكه آب اثر بگذارد و آن را به سمت خود جذب كند
چند نوع بار الکتریکی وجـود دارد ؟
دو نوع بار الکتریکی وجـود دارد : مثبت و منفي
وقتي بادكنك و پارچه پشمي را به يكديگر مالش مي دهيم چه بارهاي الكتريكي در آنها ايجاد مي شود ؟
وقتی دو جسـم بـا یکدیگر مالش داده می شـوند، معمولا هر دوی آنها دارای بار الکتریکی می شوند و بر یکدیگر نیرو وارد می کنند. بار الکتریکـی ای که در بادکنک ایجاد شده است و بارهای مشابه آن از یک نوع اند ( منفي ) بار الکتریکی ای که در پارچه پشمی ایجاد شده است و بارهای مشابه آن از نوعی دیگرند.(مثبت)
بارهاي الكتريكي چه اثري بر يكديگر دارند ؟
- دو جسـم ، که دارای بارهای الکتریکی غیرهم نامند، وقتی به هم نزدیک شـوند، همدیگر را جذب می کنند
- دو جسـم کـه دارای بارهـای الکتریکـی هم نامنـد، وقتـی بـه هـم نزدیـک شـوند، همدیگـر را دفـع می کننـد
پاورپوینت فصل 9 علوم هشتم
برق نما يا الكتروسكوپ چيست ؟ ساختمان آن چگونه است ؟
معمـولا برای تشـخیص بـاردار بـودن یک جسـم و تعیین نوع بار آن استفاده مي شود
برق نما از یـک صفحه یا گوی، یک میله و دو ورقه نازک فلزی تشکیل شده است.
تفاوت برق نمای باردار و بدون بار چیست ؟
وقتی برق نما بدون بار است ورقه های آن به هم نزدیک اند
وقتی باردار می شود، ورقه های آن از هم دور می شوند
چگونه می توان به وسـیله برق نما نشان داد، یک جسم باردار است یا نه ؟
جسم را به كلاهك برق نما (كه ورقه هاي آن به هم نزديك اند ) نزديك مي كنيم اگر ورقه ها از هم فاصله گرفتند مي فهميم آن جسم بار الكتريكي دارد
چگونه می توان به وسـیله برق نما نشان داد، نوع بارالكتريكي يك جسم چيست ؟
ابتدا برق نما را باردار مي كنيم . به اين صورت كه ميله پلاستيكي را (كه بار منفي دارد ) به كلاهك برق نما تماس مي دهيم . با اين كار بار منفي از ميله به برق نما منتقل مي شود و ورقه هاي برق نما از هم باز مي شوند .
اگر ميله اي با بار منفي را به كلاهك نزديك كنيم ورقه ها از هم دور مي شوند .
اگر ميله اي با بار مثبت را به كلاهك نزديك كنيم ورقه ها به هم نزديك مي شوند .
چرا اتم در حالت عادی خنثی است؟
هر اتم از هسته و الکترون ساخته شده است. هسته نیز از ذره های ریزتری به نام پروتون و نوترون ساخته شـده اسـت. پروتون بار مثبت (+) و الکترون بار منفی (-) دارد و نوترون نیز بدون بار الکتریکی اسـت. در حالت عادی تعداد پروتون های هر اتم با تعداد الکترون های آن اتم برابر است
در اثر مالش دو جسم چه روي مي دهد ؟
وقتـی دو جسـم را بـا یکدیگـر مالـش می دهیـم، تعـدادی الکترون از یک جسم به جسم دیگر منتقل می شود
چرا وقتي ميله پلاستيكي و پارچه پشمي را به هم مالش مي دهيم ، هر دوي آن ها داراي بارالكتريكي مي شوند ؟
وقتی پارچه پشمي را با ميله پلاستيكي مالش مي دهيم ، تعدادي الكترون از پارچه پشمي كنده شده و به ميله پلاستيكي منتقل مي شود . پارچه با از دست دادن الكترون داراي بار مثبت و ميله با گرفتن الكترون داراي بارمنفي مي شود
وقتي ميله شيشه اي را با كيسه پلاستيكي مالش مي دهيم ، چه روي مي دهد ؟
تعدادي الكترون از ميله شيشه اي كنده شده و به كيسه پلاستيكي منتقل مي شود . ميله شيشه اي با از دست دادن الكترون داراي بار مثبت و كيسه پلاستيكي با گرفتن الكترون داراي بارمنفي مي شود
فیلم آموزشی فصل 9 علوم هشتم – حل نمونه سؤالات مهم
به چه موادي رسانا و به چه موادي نارسانا مي گوئيم ؟ مثال بزنيد
به موادی مانند فلزات، مغز مداد، بدن انسان و آب (ناخالص) که بار الکتریکی می تواند به راحتی در آنها حرکت کند، رسانای الکتریکی می گوییم . به موادی مانند شیشه، پلاستیک، چوب خشک و… که الکترون های آنها به هسته هایشان وابستگی زیادی دارند و نمی توانند در این اجسـام به سـادگی حرکت کنند، نارسـانای الکتریکی می گوییم
الکترون آزاد چيست ؟
تعـدادی از الکترون هـای اتم فلز كه وابسـتگی بسـیار کمی به هسـته آن دارنـد و می تواننـد آزادانه در فلز حرکت کنند
چرا عبور جریان الکتریکی در فلزات آسان است ؟
زیـرا تعداد الكترون آزاد در فلزات بسيار زياد است
روش های ایجاد بارالکتریکی در اجسام را نام ببرید و هر یک را توضیح دهید
مالش : وقتی میله ای پلاسـتیکی را با پارچه پشمی مالش می دهیم، تعدادی از الکترون هـای پارچـه بـه میله منتقل می شـود
تماس : اگر میله دارای بار منفی را با جسـم خنثی تماس دهیم، تعدادی الکترون از میله وارد جسـم خنثی می شـود و جسم خنثـی نیـز دارای بـار منفی می شـود.
القا : ایجاد بارالکتریکی در یک جسم رسانا ، بدون تماس آن با میله باردار
روش ایجاد بارالکتریکی به روش القا در دو کره رسانا را توضیح دهید
۱ـ دو کره فلزی را در تماس با یکدیگر قرار دهید و با دست آنها را لمس کنید تا مطمئن شوید که بار الکتریکی آنها صفر است
2- میلـه پلاسـتیکی را بـا پارچه پشـمی مالـش دهید و آن را به کرهA نزدیک کنید.
۳ـ بـدون حرکـت دادن میله پلاسـتیکی، پایه کرهB را بگیرید و آن را از کره A دور کنید .
۴ـ میله پلاستیکی را دور کنید .
۵ـ در کره A بار مثبت و در کره B بار منفی القا شده است
در شکل مقابل القای بارالکتریکی چگونه صورت گرفته است ؟
وقتـی میله باردار منفی را بـه کره A نزدیک می کنیم ، الکترونهای آزاد ایـن کـره در اثر دافعه الکتریکی بار منفی میله قرار می گیرند و به دورترین فاصله ممکن می روند. درنتیجه کـره A کـه الکترون از دسـت داده و دچار کمبود الکترون شـده اسـت، دارای بار مثبت و کـره B دارای بار منفی می شود
وقتی یک شـانه پلاسـتیکی را با پارچه پشـمی مالـش می دهیـم، معمـولا شـانه دارای بـار الکتریکـی منفی می شود. اگر شانه را به خرده های بدون بار کاغذ نزدیک کنیـم، شـانه خرده هـای کاغـذ را به طرف خود جـذب می کند. توضیح دهید چرا چنین اتفاقی رخ می دهد؟
شانه دارای بارالکتریکی منفی شده و در اثر القا بخش های نزدیک خرده کاغذ دارای بار مثبت می شوند و جذب بارمنفی شانه شده و به آن می چسبند
آذرخش چیست ؟
ابرها در طول مسـیر حرکـت خود به دلایل مختلـف مانند مالش با ابرهای دیگر، هوا، کوه ها یا القای الکتریکی دارای بار الکتریکی میشوند. تخلیه الکتریکی بین دو ابر یا بین ابر و زمین را آذرخش می گویند.
انواع آذرخش را نام ببرید و نحوه ایجاد و آثار آن را بیان کنید .
تخلیه الکتریکی بین دو ابر : اگر دو ابر چنان به هم نزدیک شـوند که قسـمتهای دارای بار ناهمنام نزدیک هم قرار گیرند به علت نیروی جاذبه بین بارهای ناهمنام، ممکن است الکترون ها از یک ابر به ابر دیگر بجهند . این عمل معمـولا بـا جرقه هـای بـزرگ، تولید گرما و صدا همراه اسـت
تخلیه الکتریکی بین ابر و زمین : ابرهای باردار با حرکت در مجاورت سطح زمین در زمین بار القایی ایجاد می کنند. در ین حالت نیز امکان تخلیه الکتریکی بین ابرها و زمین وجود دارد و موجب آتش سـوزی می شـود و به ساختمان ها، خطوط انتقال برق، انسانها و دامها خسارت های جبران ناپذیر وارد کند
برق گیر چیست ؟
میله نوک تیزی است که در بالای ساختمان های بلند نصب می شود و توسط سیمی به زمین متصل است و انرژی حاصل از آذرخش را به زمین منتقل می کند
جریان الکتریسیته فصل 9 علوم هشتم
علت هر یک از اتفاقات زیر را بنویسید ؟
انتقال انـرژی از یک جسـم به جسـم دیگر : اختلاف دمـا بیـن دو جسـم
شـارش آب از یـک ظرف به ظرف دیگر : اختلاف ارتفاع سطح آب بیـن دو ظـرف مرتبط
در یـک مـدار الکتریکـی ، باتری چه نقشی دارد ؟
نقش منبع انرژی را دارد و سبب ایجاد جریان الکتریکی در مدار شده و انـرژی لازم را برای روشـن شـدن لامپ تأمین می کند . و این انـرژی در لامپ به انرژی نورانی و گرمایـی تبدیل می شـود
در مورد اختلاف پتانسیل به سؤالات زیر پاسخ دهید :
اختلاف پتانسیل چیست ؟ اگر بین دو نقطه از مدار اختلاف پتانسـیل به وجود آید و آن دو نقطه توسـط یک جسـم رسـانا مانند یک سیم به هم وصل شـوند، جریان الکتریکی به وجود می آید.
یکای اختلاف پتانسیل چیست ؟ یکای اختلاف پتانسیل ولـت ( V ) اسـت
با چه وسیله ای اندازه گیری می شود ؟ توسط ولت سنج اندازه گیری می شود
ولتاژ هر یک از وسایل زیر چقدر است ؟
باتـری خودروهـای سـواری : 12 ولت
باتری کامیون : 24 ولت
باتـری تلفن همـراه : 3.7 ولت
باتری سـمعک : 1.45 ولت
ساختمان باتری چگونه است ؟
باتری ها دارای دو سـر (پایانه) مثبت و منفی اند و اختلاف پتانسـیل باتری مربوط به اختلاف پتانسـیل این دو سر است.
انرژی لازم برای ایجاد اختلاف پتانسـیل در دو سـر باتری چگونه تأمین می شود ؟
از واکنش های شـیمیایی به دسـت میآید که درون باتری رخ می دهد؛ در این واکنش ها بارهای منفی در یک سر باتری جمع می شوند و سر دیگر باتری بار مثبت پیدا می کند. در نتیجه بین دو سر باتری اختلاف پتانسیل ایجاد می شود.
قسمتهای مختلف یک مدار الکتریکی را نام ببرید ؟
باتری ، مصرف کننده ( مثل لامپ ، اتو و . . . ) ، سیم رابط ، کلید
فرق مدار باز و بسته چیست ؟
مدار باز : مداری که کلید آن قطع بوده و الکترون ها در آن جریان ندارند
مدار بسته : مداری که کلید آن بسـته بوده و مدار کامل اسـت و الکترونها با گرفتن انرژی از باتری در مدار حرکت می کنند
در یک مدار بسته الکترون ها چه مقدار انرژی دارند ؟
مقـدار انـرژی ای کـه بارهای الکتریکی می گیرند به اختلاف پتانسـیل باتری بسـتگی دارد؛ مثلا باتری 1.5 ولتـی، 1.5 ژول انـرژی بـه هـر واحد بار کـه از آن می گذرد، می دهد. اگر ولتاژ باتری 12 ولت باشـد، هر واحد بار که از آن می گذرد، انرژی آن به اندازه ۱۲ ژول افزایش می یابد.
بارهای الکتریکی ، انرژی دریافت کرده از باتری را چگونه مصرف می کنند ؟
بار الکتریکی، این انرژی را در عبور از اجـزای مختلـف مـدار مانند لامـپ به انرژیهای دیگر تبدیل می کند و بدین ترتیب لامپ، روشـن و گرم می شود
الکترون ها در مدار چگونه حرکت می کنند ؟
الکترونها در مدار از پایانه منفی پیل به طرف پایانه مثبت پیل حرکت می کنند و این سبب ایجاد جریان الکتریکی در مدار می شود
شدت جریان الکتریکی چیست ؟ یکای آن چیست ؟ با چه وسیله ای اندازه گیری می شود ؟
مقدار جریان الکتریکی که در مدار جاری است .
جریـان الکتریکـی در یـک مـدار را بـا آمپرسـنج اندازه گیری می کنند.
آمپرسنج را به صـورت متوالی در مدار قـرار می دهیم.
یکای جریان الکتریکی آمپر(A) است
جهت جریان واقعی و جهت جریان قراردادی در مدار چگونه است ؟
جهت جریان واقعی : از پایانه منفی به سمت پایانه مثبت
جهت جریان قراردادی : از پایانه مثبت به سمت پایانه منفی
مقاومت الکتریکی در یک مدار چگونه ایجاد می شود ؟
وقتی جریان الکتریکی از یک رسـانا مانند رشـته درون لامپ، اتوی برقی، پلوپز، کتری برقی و… می گذرد، الکترونها با اتم های رسـانا، که در حال نوسـان اند، برخورد می کنند و انرژی دریافت شـده از مولد یا باتری را از دسـت میدهند. این موضوع سـبب گرم شـدن رسـانا ( رشـته درون لامپ، رشته درون اتو و . . می شود .
در مورد مقاومت الکتریکی به سؤالات زیر پاسخ دهید :
مقاومت الکتریکی چیست ؟ الکترون هـا هنـگام حرکـت در رسـانا همیشـه بـا نوعـی مقاومـت روبـه رو هسـتند که به آن مقاومت الکتریکی می گویند و آن را با R نشان می دهند
آیا مقدار آن در همه مدارها یکسان است ؟ مقاومت برخی از رساناها از رساناهای دیگر بیشتر است
یکای آن چیست ؟ به افتخار جرج سیمون اُهم ، دانشمند آلمانی اهم نام گـذاری شـده اسـت.
با چه وسیله ای اندازه گیری می شود ؟ با دسـتگاهی به نام اهم سـنج اندازه گیری می کنند
رابطه جریان الکتریکی و مقاومت الکتریکی چیست ؟
در یـک مـدار، هر چـه مقاومت الکتریکـی را بیشـتر کنیم، جریـان الکتریکی ، در مـدار کمتـر می شـود و هـر چه ولتاژ دو سـر مـدار را زیادتر کنیم، جریـان زیادتری از مقاومـت الکتریکی می گذرد
رابطه بین شدت جریان ، مقاومت الکتریکی و ولتاژ را بنویسید ؟
تغییر صدای رادیو و تغییر میزان نور تلویزیون یا تغییر کدام بخش مدار صورت می گیرد ؟
مقدار جریان الکتریکی تغییر کرده است که این کار با تغییر مقاومت مدارها انجام می شود.
در مداری ، آمپرسـنج عـدد 0.05 آمپر و ولت سـنج عـدد ۳ ولـت را نشـان میدهـد. مقاومت لامپ چند اهم است؟
هر یک از علائم زیر در یک مدار به چه معناست ؟
مقاومت | باتری | کلید | سیم رابط | آمپرسنج | ولت سنج | لامپ |
دیدگاهتان را بنویسید