جزوه علوم تجربی پایه نهم فصل۱موادونقش آنهادرزندگی –

• سدیم : فلزی جامد که با آب و اکسیژن به شدت واکنش می دهد و آن را زیر نفت نگه داری می کنند .
• آهن : در ساختمان هموگلوبین گلبول های قرمز کاربرد دارد .
• سدیم و پتاسیم : در فعالیت قلب کاربرد دارد .
• کلسیم : باعث رشد استخوان ها می شود

• کاربرد های اکسیژن :

  • گاز تنفسی : شکل دو اتمی اکسیژن (O2) به عنوان گاز تنفسی استفاده می شود .
  • لایه اوزون : شکل سه اتمی اکسیژن (O3) لایه اوزون را می سازد .
    • لایه اوزون کجاست ؟ در لایه های بالایی جو و در هوای آلوده وجوددارد
    • وظیفه : از رسیدن پرتوهای مضر فرابنفش خورشید به زمین جلوگیری می کند .
  • کاربرد صنعتی : ساخت بسیاری از ترکیبات مانند سولفوریک اسید ( H2SO4)
    • کاربردهای سولفوریک اسید : تهیه کود شیمیایی ، تهیه رنگ ، چرم سازی ، تولید پلاستیک ، تولید مواد شوینده ، خودرو سازی

گوگرد :

• جامدی زرد رنگ که در دهانه آتشفشان های خاموش یافت می شود .

نیتروژن :

• به صورت گاز یا مولکول های دو اتمی ( ) در هوا یافت می شود .
• کاربرد اصلی نیتروژن : تهیه آمونیاک
  • کاربرد آمونیاک : یخ سازی ، تهیه کود شیمیایی ، تولید مواد منفجره

• فسفر :در ساخت کبریت
• کربن : در تولید نوک مداد
• فلوئور : ماده ای در خمیر دندان که از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند .
• کلر :در موارد زیر کاربرد دارد :
  • تولید هیدروکلریک اسید
  • ضد عفونی کردن آب
  • میکروب کشی
  • آفت کشی

شباهت اکسیژن و گوگرد : هر دو در مدار آخر خود ۶ الکترون دارند

شباهت نیتروژن و فسفر : هر دو در مدار آخر۵ الکترون دارند

شباهت کلر و فلوئور : هر دو در مدار آخر خود ۷ الکترون دارند

• عناصری که در لایه آخر خود « ۱ » الکترون دارند در گروه اول قرار دارند . نام این گروه جدول « فلزات قلیائی» می باشد .
• عناصری که در لایه آخر خود « ۲ » الکترون دارند در گروه دوم قرار دارند.نام این گروه جدول « فلزات قلیائی خاکی» می باشد
• عناصری که در لایه آخر خود « ۷ » الکترون دارند در گروه هفتم قرار دارند.نام این گروه جدول « هالوژن ها » می باشد
• عناصری که در لایه آخر خود « ۸ » الکترون دارند در گروه هشتم قرار دارند.نام این گروه جدول « گازهای نجیب » یا «گازهای بی اثر » می باشد

انواع مولکول ها :

• مولکول های کوچک :

  • در این مولکول ها تعداد اتم ها محدود است . مانند اکسیژن ( ) ،آمونیاک ( ) ، سولفوریک اسید ( )

• مولکول های درشت ( پلیمر ) :

  • از تعداد زیادی مولکول های کوچک ساخته شده است . مانند سلولز ، چربی و هموگلوبین

انواع پلیمرها :

• طبیعی : از گیاهان یا جانوران به دست می آید مانند سلولز ، ابریشم ، پنبه ، نشاسته ، گوشت ، پشم
• مصنوعی : از نفت خام بدست می آید مانند پلاستیک

پلاستیک :

• مزایا :
  1. ارزان قیمت
  2. عمر طولانی
  3. استحکام زیاد
• معایب :
  1. در محیط زیست به راحتی تجزیه نمی شود
  2. برای مدت طولانی در طبیعت باقی می ماند
  3. از سوزاندن آن بخارات سمی تولید می شود

بازیافت پلاستیک : به دلیل وجود این معایب ، پلاستیک را دور نمی ریزیم بلکه آن را بازیافت می کنیم